"Тимер ат"ка мөселман хатынының мөнәсәбәте

"Рульдә хатын-кыз никадәрле куркыныч! Кичә эшкә барганда, хатын-кыз бер кулы белән рульне тотып, икенче кулы белән бизәнеп бара. Гэнаһтан ерак бу­лыйм дип шулкадәрле тормозга бастым ки, хәтта кырынгычны кофега төшереп җибәргәнмен..."

Кайчандыр машина йөртүче булган кешеләрдән алынды

Халыкта шундый фикер йөри: хатын-кыз үзенең акылы һәм холкы буенча машина йөртергә тиеш түгел, чөнки алар юл һәлакәтләрен туды­рырга мөмкиннәр. Моның турында без ЮОләп вакыйга беләбез. Бу хатыннар юл йөрү кагыйдәләрен бозып, ир-ат йөртүчеләрне дә һәлакәткә юлыктыр­дылар.

Шул ук вакытта ирләр ягын­нан хатын-кыз машина йөртә бел­ми дип гаепләү дөрес тә түгел. Ба­рыбызга да билгеле, трамвай һәм троллейбусларның күбесен хатын-кыз йөртә бит. Моны хатын-кыз йөртә дип беркем дә тулган вагонга утырмыйча калмый. Гүзәл затларыбыз "Вольво" яки "Мерседес"ка утыргач, нигә соң аларга каршы килүчеләр табыла.

Күптән түгел генә социологик со­рашу үткәрелде. 74 % ирләр машина­ны хатын-кызлар саграк йөртәләр дип әйтә. Аларның 70%ы - гүзәл затлар юл йөрү кагыйдәләрен азрак бозалар дигән фикердә тора.

Беренче чиратта, алар (хатын-кызлар) машина йөртү кагыйдәләрен тизрәк үзләштереп, машина йөртү хо­кукын бирүче таныклыкка имтиханны җиңелрәк тапшыралар. "Тимер ат"ка утыргач, алар аңа ирләргә караганда икенче төрлерәк карыйлар. Ханымнар машинаны ирек бирүе өчен сөяләр. Яшь ирләр машина йөртә белүләре белән мактаналар. Хатын-кыз алай ук тиз йөртми. Медицина буенча да көчле һәм зәгыйфь кешенең психологияләре төрлечә. Ир-атларда минең сул ярым­шары яхшырак эшли, ул рациональ һәм логик фикер йөртүләр өчен җавап бирә. Хатын-кыз исә мәсьәләне уң ярымшары белән чишә, ул хисләр һәм тойгылар өчен җавап бирә. Ничек кенә булса да, машина йөртү буенча хатын-кыз ир-аттан калышмый.

Хәзер сезгә таныклык алу буенча берничә сүз әйтеп китәсем килә. Эш шунда ки, Россия Федерациясендә та­ныклыкка яулык белән төшү күздә то­тылмаган. Бик кызык хәл бу, паспортка рөхсәт иттеләр, ә "права"га юк. Ыша­ныгыз, мин үзем дә шуңа юлыктым.

-Дин иреге турында нәрсә әйтә ала­сыз? - дип сорадым мин. - Сез моны дини хисләрне кыерсыту дип уйламый­сызмы?

-Бу   сорауны   безгә   бирмәгез, - дип җавап бирделәр миңа ДАИ фотостудиясендә. - Без законнарны чыгармыйбыз. Әгәр мин яулык белән фотога төшсәм, Татарстаннан читкә китә ал­мыйм.

Мин һәрбер очраган "гаишник"ка үземне күрсәтергә теләмим. Хатын-кыз хатын-кыз инде, ул үзгәрергә мөмкин. Яулык белән ул бертөрле, ә яулыкны салгач, икенче төрле.

Мин аңлыйм, без гражданнар, ләкин законда шундый мәсьәлә дә каралырга тиеш. Яулыкны салу ул кешеләр ал­дында шәп-шәрә калганчы чишенеп бетү дигән сүз. Бу мәсьәләне ничек булса да хәл итәргә кирәк. Бу хакта мин мөселман хатын-кызлары белән сөйләштем.

Айгөл, 23 яшь

Мин күптән түгел генә "права" алдым. Миңа: "Яулык белән фотога төшәргә ярамый, чөнки закон кушмый,"

- диделәр. Әгәр Татарстаннан читтә

туктатсалар, бу начар тәмамланырга мөмкин икән. Мин риза булдым. Монда башка мәсьәләләр башланды. ЮХИДИ хезмәткәрләре паспорттагы сурәтне мин түгел дип уйладылар, чөнки яу­лыксыз мин үземә охшамаганмын. Алар миннән паспортны сорадылар. Соңрак яулыкны салырга куштылар, мин риза булмадым. Аннары машинамнан чы­гардылар. Икенче көнне таныклыкны (правамны) алыштырдым, хәзер инде имин генә йөрим.

Камилә, 18 яшь

Автомәктәпкә укырга кергәч, мәсьәләләр юк кебек иде. Син белем аласың. Соңрак сиңа: "Яулык белән фо­тога төшәргә ярамый," - дип әйтәләр. Яулык белән син бертөрле, ә яулыксыз - бөтенләй башка кеше. Мин инде та­ныклыкка яулыктан фотога төштем.'

Миләүшә, 29 яшь

Мин 7ел машина йөртәм. Бөтен доку­ментларымда да яулыктан төшкәнмен. Юлларда бер мәсьәлә дә булмады. Шу­лай ук, Мари Республикасына, Пенза белән Мәскәү шәһәрләренә дә барга-лыйм. Иң мөһиме, юл кагыйдәләрен бозмагыз.

Диния ГЫИЛЬМЕТДИНОВА